CCT (Correlated Color Temperature) คืออะไร
CCT คือ ค่าที่แสดงโทนสีขาวของแสงที่ได้จากหลอดไฟ โดยมีหน่วยเป็น เคลวิน (K) โดยแสงที่มีค่าเคลวินต่ำจะให้แสงโทนอุ่น สีเหลือง เช่น หลอดใส้ ที่มีอุณหภูมิสีในช่วง 2700 – 3000 เคลวิน ในขณะที่ ค่าเคลวินที่สูงกว่า เช่น 5000 – 6500 K จะมีโทนแสงขาว โทนเย็น เช่นหลอดฟลูออเรสเซนต์ที่ใช้กันทั่วไป
วอร์มไวท์, คูลไวท์ หรือ เดไลท์ เป็นการเรียกแบบกว้างๆ โดยในแต่ละยี่ห้อจะ เรียกโทนสีเหล่านี้เหมือนกัน แต่มีการกำหนดช่วงอุณหภูมิเคลวิน (K) หรือ CCT แตกต่างกัน
การได้มาซึ่งค่า CCT ตามอุณหภูมิสีของแสง เกิดจากการสังเกตการเปลี่ยนสี ของแสง ที่ได้จากการให้ความร้อนไปบนวัตถุ ซึ่งในทางวิทยาศาตร์ จะเรียกวัตถุนี้ว่ากล่องดำ (Black Body) หากเราจะจินนาการง่ายๆ ก็เปรียบว่าเรากำลังเผา วัตถุชนิดหนึ่งที่ทนต่อการ เผาไหม้ได้ มากๆ โดยสีของวัตถุจากการถูกเผา จะเปลี่ยนแปลงไปตามอุณหูมิที่เพิ่มขึ้น โดยสีเริ่ม ตามแทบสีในรูป
สีที่เปลี่ยนไปตามอุหณภูมิความร้อนที่เพิ่มขึ้นตามหน่วยเคลวิน (K)
ในการอ้างอิงสีต่างๆทีเกิดขึ้น เราสามารถใช้ไดอะแกรมสีที่เรียกว่า Isotemperature ตามมาตราฐาน CIE 1931
รูป แสดงตำแหน่ง x, y chromaticity space ตามมาตราฐาน CIE 1931
สีของแสง เนื่องจากอ้างอิงตามอุณหภูมิจึง มีหน่วยเป็น เคลวิน (Kelvins : K)
สำหรับสีของแสง – CCTในหลอดไฟ และโคมไฟ เราสามารถแบ่งได้ดังนี้
- 2000K – 3000K : วอร์มไวท์ (Warm White) ซึ่งสีของแสงในช่วงนี้ ทำให้เกิดความรู้สึกอบอุ่น เหมือนสีของแสงที่ได้จากหลอดใส้ (Incandescent) ซึ่งทำให้เกิดความรู้สึกสบาย เหมาะกับที่อยู่อาศัย ห้องพักผ่อน หรือ โซนต้อนรับแขก เป็นต้น
- 3000K – 4000K : สีของแสงธรรมชาติ (Natural White) โดยสีโทนนี้ จะเหมือนกับสีของแสงที่ได้จากหลอดฮาโลเจน (Halogen) สีของแสงโทนนี้ สามารถใช้งาน เช่น สำนักงาน, ร้านค้า หรือ พิพิธภัณฑ์ เป็นต้น
- 4000K – 5000K สี คลูไวท์ (Cool White) โทนเหลืองอมขาว ซึ่งเป็นสีโทนแสงสีขาว เหมือนกับแสงที่ได้จากธรรมาชาติ สีโทนนี้ จะให้ค่า CRI สูงเหมาะกับการใช้งานภายใน ซูเปอร์มาเก็ต,ห้องสมุด หรือ โรงพยาบาลเป็นต้น
- คลิก อ่านเพิ่มเติม เกี่ยวกับ CRI
- 5000K – 5700K สี คลูไวท์ (Cool White) โทนขาวค้อนข้างเหลือง ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับแสงแดดตอนช่วงกลางวัน เหมาะกับการใช้งานใน ห้องสมุด, พื้นที่ที่ต้องใช้สายตาเยอะ เช่น จุดที่ต้องใช้สายตาเพื่อ QC สินค้า หรือพื้นที่ภายในโรงพยาบาล เป็นต้น
- 5700K – 6500K สี เดย์ไลท์ (Daylight) โทน ขาวอมฟ้า ซึ่งเป็นสีโทนเดียวกับท้องฟ้า ซึ่งสีโทนนี้ จะให้ค่า CRI สูงเหมาะกับการใช้งานหลากหลายเช่น ห้องภาพ, ห้องที่ทำงานเกี่ยวกับการพิมพ์ หรือ ออกแบบที่ต้องการความถูกต้องของสีสูง เช่น ห้องออกแบบกราฟฟิก (Graphic design) เป็นต้น
อ่านเพิ่มเติมได้ที่ CCT on wikipedia
สรุป
คุณจะสังเกตได้ว่า CCT (Color Rendering Index) ยิ่งมีค่าเคลวินมีค่าต่ำ สีของแสงจะออกไปทางโทนสีเหลือง ในขณะเดียวกัน ยิ่งค่ามากขึ้น สีจะออกไปทางโทนสีฟ้า ซึ่งการเลือกใช้งานที่เหมาะสม จะช่วย เสริมบรรยากาศ, เพิ่มประสิทธิภาพทั้งการทำงาน (สีโทนขาว) และการพักผ่อน (สีโทนเหลือง) ดังนั้นก่อนที่จะเลือกใช้หลอดไฟ ต้องคำนึงถึง CCT ที่เหมาะสมกับหน้าที่ หรือฟังก์ชั่นการทำงานของพื้นที่ต่างๆ ที่เราต้องการใช้แสงด้วย